Radyoaktif maddeler kuvvetli enerji kaynaklarıdır. Kendiliklerinden ışıma yapmak özellikleri vardır. Bu ışımayı durdurmak mümkün değildir. Radyoaktiflik atomun çekirdek yapısı ile ilgilidir. Radyoaktif bir atom, yapısına girdiği bileşiği radyoaktif yapar. Bir atomun dışarıdan herhangi bir etki olmaksızın, kendiliğinden bozunması ve daha küçük parçalara ayrılması ve bu ayrılma sırasında ışıma yapmasına radyoaktiflik denmektedir. Radyoaktiflik olayı ilk olarak 1896 yılında keşfedilmiştir. Radyoaktif elementlerin bileşiklerinde de radyoaktif özellik aynen bulunmaktadır. Bu nedenle radyoaktiflik, sadece atomun çekirdek yapısına bağlı olan ve çekirdekte meydana gelen bir değişmedir.
Başlıca radyasyon türleri, alfa ışınları, beta ışınları ve gama ışınlarıdır. Alfa ışınları ince bir kağıt tabakası veya insan cildi tarafından emilebilir. Beta şınları ince bir metal tabakası tarafından emilebilir. Gama ışınları ise daha katı ve kalın malzemelere nüfus edebilir. Örneğin gama ışınları kurşun ve beton gibi yoğun malzemeler tarafından emilebilir.
İnsanların duyu organları radyasyonun varlığını algılayamaz. Radyasyonun tespit edilmesi ve ölçülmesi ancak radyasyona hassas cihazlar ile olmaktadır. Üstelik ölçme cihazları, radyasyonun tamamını değil sadece madde ile etkileşen kısmını ölçebilir.Radyasyonun bir kısım kaynakları doğaldır, bir kısmı ise yapaydır. Radyasyon esas olarak bir enerjidir. Solunan havadan, yenilen yiyeceklerden veya inşaatlarda kullanılan yapı malzemelerinden radyasyon alınabilir. Radyasyon, kısaca yaşanan çevrenin bir parçasıdır.Doğal radyasyon kaynakları uzaydan gelen kozmik ışınlar, yerkürede bulunan kısa yarı ömürlü radyoizotoplardan yayılan gama ışınları, insan vücudunda bulunan radyoaktif elementler ve radyumun bozunması ile ortaya çıkan radon gazıdır.Yapay radyasyon kaynakları ise çeşitli alanlarda kullanılan X ışınları ve yapay radyoaktif maddeler, nükleer bomba denemeleri sırasında ortaya çıkan nükleer yağışlar, nükleer güç üretiminde salınan radyoaktif maddeler, bazı tüketici ürünlerinde kullanılan radyoaktif maddelerdir.Tıp alanında kullanılan radyasyon uygulamaları iki noktada yoğunlaşmaktadır: görüntü elde eden sistemlerde ve tümörlerin tedavisinde. Yani radyasyon, hastalıkların teşhis ve tedavi edilmesinde kullanılmaktadır.
Radyasyonun endüstriyel kullanım alanları ise oldukça fazladır. Eğitim ve araştırma çalışmalarında, güvenlik amaçlı yapılan çalışmalarda ve tüketici ürünlerinde radyasyon kullanılmaktadır. Radyografi, radyoskopi, yoğunluk ve nem ölçümleri, yoğunluk, kalınlık, ağırlık, seviye gibi proses kontrol süreçleri, paratoner, duman dedektörü ve farklı tüketici ürünleri üretimi gibi alanlarda radyasyon kullanılmaktadır.
Radyasyona maruz kalmanın insan sağlığı ve çevre üzerinde çok ciddi tehlikeleri bulunmaktadır. Radyasyon, DNA’yı parçalayabilecek kadar enerji taşımaktadır. DNA’nın parçalanması ise hücrelerin ölmesi demektir. Çevreye sorumsuzca bırakılan radyoaktif maddeler insan, hayvan ve bitkilerin sağlığı için büyük tehlikedir. Doğal çevre ve ekolojik denge bozulmaktadır.
Yetkili test ve muayene kuruluşları tarafından çevre muayeneleri kapsamında radyoaktif alanların muayeneleri de gerçekleştirilmektedir. Yetkili kuruluşlar tarafından yapılan ölçüm, test ve muayeneler son derece önemlidir. Yapılan çalışmalarda yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar ve yasal düzenlemeler esas alınmaktadır.
